Veilig hijsen van funderingselementen in de publieke omgeving

De NVAF-werkgroep Arbeidsomstandigheden en Milieu en de Technische commissie Funderingsmachines werken aan het actualiseren van de richtlijnen rond: “Het veilig hijsen van funderingselementen in de publieke omgeving.“ De bestaande richtlijnen zijn van 2016. “Met de aangepaste richtlijnen willen wij aansluiten bij de nieuwe Landelijke Richtlijn Bouw- en Sloopveiligheid”, aldus Arno Scheltinga en Piet Bakker (Aboma).

De aanpassing van de richtlijnen uit 2016 is nodig omdat er sinds die tijd veel is gebeurd op het gebied van arbeidsomstandigheden en omgevingsmanagement, maar ook omdat we te maken hebben met de nieuwe Landelijke Richtlijn Bouw en Sloopveiligheid.

Drie belangrijke thema’s
Binnen het thema “Veilig hijsen van funderingselementen in de publieke omgeving” draait het om drie onderwerpen: Funderingswerk binnen de publieke omgeving; Veilig hijsen bij funderingswerkzaamheden en de instructie POD/ Intentieverklaring en protocol rond het lossen van palen bij POD-transporten (Palen Over Dak-transporten). De update van de richtlijn Funderingswerk in de publieke omgeving is in ontwikkeling; De Instructie POD is klaar en het aanpassen van de richtlijn Veilig Hijsen bij funderingswerkzaamheden wordt binnenkort formeel aangevat. Van deze laatstgenoemde richtlijn zal de POD-instructie deel uit maken.

Veiligheid begint bij het ontwerp
“In de richtlijn ‘Funderingswerk binnen de publieke omgeving’ en de richtlijn ‘Veilig hijsen bij funderingswerkzaamheden’ komt vooral naar voren dat veiligheid begint bij het ontwerp. Hou je tijdens de ontwerpfase géén of onvoldoende rekening met het thema: veiligheid, zoals het toepassen van de juiste machine met voldoende capaciteit, de draagkracht van de ondergrond, maar ook met het aanleveren en het hijsen van de funderingselementen, dan kun je tijdens de uitvoering voor moeilijke keuzes komen te staan. Veiligheidsrisico’s komen vooral naar voren tijdens de realisatiefase. In onze richtlijn streven we ernaar om deze risico’s al in de ontwerpfase te benoemen en door een goede werkvoorbereiding maatregelen te nemen om de optredende veiligheidsrisico’s, waar mogelijk, te elimineren, maar in ieder geval te minimaliseren”, aldus Scheltinga.

Landelijke richtlijn bouw- en sloopveiligheid
Bij het updaten van de richtlijnen hebben we te maken met actuele documenten; zoals de Arbocatalogus Funderingen, het Vakboekje Veilig Funderen, Landelijke Richtlijn Bouw- en Sloopveiligheid (LRBS), Richtlijn Torenkraan, de Richtlijn Mobiele kraan van de VVT, BTC Bouwterreincertificaat Nederland en de herziening van het Bouwbesluit met als specifiek thema: ‘Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)’. Belangrijk zijn ook alle technische ontwikkelingen die de afgelopen jaren plaatsvonden. “Het is opmerkelijk dat, ondanks bestaande wetgeving rond arbeidsomstandigheden, in de nieuwe LRBS weinig wordt ingegaan op de Arbo-wettelijke benadering rond veilig werken binnen de funderingsbranche”, aldus Scheltinga: “Daarnaast geldt de LRBS in principe niet voor infrastructurele werken. omdat daar het Bouwbesluit vaak niet van toepassing is. De meeste specifieke funderingsrisico’s in de publieke omgeving en een opsomming van de te treffen maatregelen worden echter wel vermeld in de nieuwe NVAF-richtlijnen, ongeacht of het de bouw of infra betreft. Natuurlijk staan in de LRBS ook diverse belangrijke algemene toevoegingen voor de funderingsbranche. Zeer belangrijk is, dat wanneer in de tekst de woorden ‘hijsen’ dan wel ‘hijswerkzaamheden’ worden genoemd, dat altijd ‘hijsen bij funderingswerkzaamheden” impliceert”, aldus Scheltinga.

Coördinatie tijdens ontwerp en werkvoorbereiding
De NVAF-richtlijnen houden vast aan de coördinatie tijdens de ontwerp-, werkvoorbereidings- en uitvoeringsfases en benoemt de risico’s tijdens deze fases bij het werken in de publieke omgeving. Deze methodiek is aangehouden vanwege de arbeidshygiënische strategie: elimineer het risico bij de bron. De NVAF-richtlijnen gelden dus ook voor infrastructurele werkzaamheden binnen de publieke omgeving en daarmee ook voor bouwwerken die lager zijn dan de hoogte van het in te zetten materieel en de lengte van de te verwerken funderingselementen.

Invloed op de processen
Scheltinga: “Onze lidbedrijven zijn qua omvang en activiteiten zeer divers. Treedt een lidbedrijf bij een project op als hoofdaannemer dan kan het invloed uitoefenen op de processen: Ontwerp en Werkvoorbereiding. Deze invloed is echter beduidend minder wanneer de werkzaamheden worden uitgevoerd als onderaannemer. Voor dit type bedrijf is hoofdstuk 5 (uitvoering) het meest relevant. In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de verantwoordelijkheden in veelvoorkomende werksituaties, zowel voor de opdrachtgever, (hoofd) aannemers als de funderingsaannemer. Hiertoe zijn duidelijke tekeningen, schema’s en tabellen opgenomen. Belangrijk is het om altijd goed op de hoogte te zijn van de geldende eisen met betrekking tot veilig werken in de publieke omgeving. De richtlijnen bieden een juiste ondersteuning, maar kunnen nooit een compleet beeld geven van veilig hijsen en funderen binnen deze publieke omgeving. Blijf dus alert en zorg altijd voor maatwerk, ook bij veranderende omstandigheden!”, aldus Scheltinga en Bakker.

De nieuwe NVAF-richtlijn Funderingswerk in de Publieke Omgeving wordt opgesteld door de projectgroep publieke omgeving onder leiding van Gerry Havekotte (HSEProjectmanager Ballast Nedam PMC Specialties), Marcel Kouwenhoven hoger veiligheidskundige, Voorbij Funderingstechniek BV en ing. Arno Scheltinga (projectleider, extern adviseur en hoger veiligheidskundige, A.P. Scheltinga Organisatieadvies).

De nieuwe NVAF-richtlijn Veilig hijsen bij funderingswerk wordt opgesteld door de projectgroep veilig hijsen onder leiding van Piet Bakker (Aboma) en Arno Scheltinga (projectleider).

Bij beide richtlijnen fungeren diverse leden en externe deskundigen (w.o. Aboma) als meelezenden. De richtlijnen zullen tevens goedgekeurd worden door de werkgroep Arbeidsomstandigheden en Milieu van de NVAF en de Technische Commissie Funderingsmachines (die tevens fungeert als Werkkamer 6 Funderingsmachines van de TCVT). Vervolgens zullen de richtlijnen onderdeel uit gaan maken van de arbocatalogus funderingen.

(Bron: NVAF Funderingsbedrijf 2020)

Terug